Gniazdo elektryczne, zwane czasem gniazdem wtykowym, gniazdkiem lub kontaktem, jest złączem stanowiącym część instalacji elektrycznej, które służy do przyłączania odbiorników energii elektrycznej. Gniazdo elektryczne jest częścią łącznika wtykowego, wykonane jako jednofazowe lub trójfazowe. Dzieli się je na podtynkowe i nadtynkowe.
Gniazda elektryczne – gniazdo typu E
Gniazda elektryczne dzielimy ze względu na otwory. Pierwszym typem jest gniazdo z dwoma otworami, czyli na przykład fazowy i neutralny zgodny z typem C, z jednym bolcem, rozmieszczonym pośrodku, ale nie na wspólnej osi. Jest on określany mianem francuskim. Jest on popularny we Francji, Belgii, Czechach, Polsce, czy na Słowacji. Jestdostosowany do obciążenia prądem do 16 A, czyli dawnych gniazd, sprzed kilkudziesięciu lat. Tego rodzaju gniazdo pozwala na podłączenie standardowych wtyczek europejskich bez PE, wliczając w to zarówno wtyczki w wersji wąskiej jak i szerokiej. Niestety nie jest możliwe podłączenie do takiego gniazda dawnych wtyczek, które nie posiadają otworu lub wycięcia na bolec, czyli tzw. wtyczki radzieckie, o prądzie max. 6 A, ale także dawne wtyczki polskie.
Gniazda elektryczne – gniazdo typu F
Gniazdko elektryczne typu F jest najczęściej stosowane w Niemczech. Jest to gniazdo z dwoma otworami, na przewód zgodnie z typem C i dodatkowo umieszczonymi po bokach sprężynującymi blaszkami dla uziemienia ochronnego. Jest on często nazywany typem niemieckim lub schuko. Tego typu gniazda są spotykane w Niemczech, Albanii, Austrii, Bośni, Bułgarii, Chile, Chorwacji, Łotwie, Finlandii, Grecji, Holandii, czy Islandii i wielu innych państwach.
Kontakty elektryczne
Kontakt elektryczny umożliwia podłączenie urządzenia elektrycznego zasilanego prądem. W zależności od kraju istnieją różne standardy odnośnie zasilania, które różnią się kształtem i konstrukcją wtyczek. W związku z powyższym istnieją różne kształty wtyczek w zależności od gniazd trójfazowych lub jednofazowych. Jeśli chodzi o urządzenia przemysłowe na ogół stosuje się międzynarodowy standard IEC 60309, który obowiązuje od 19999. Wtyczki i gniazda oparte na nim, są o wiele większe od tych, które były stosowane w urządzeniach domowych. Mają one w dodatku odporność mechaniczną i obciążalność.
W Europie wszystkie tego typu urządzenia na ogół posiadają wtyczki jednakowego standardu, czyli oznaczone literą „C”, poza standardem brytyjskim oznaczonym literą „D”.W ramach „kontynentalnego” standardu europejskiego oznaczanego literą „C” rozróżniamy jednak różne warianty np. niemiecki, czy francuski oznaczone odpowiednimi literami.
